Khi đi làm, lương là yếu tố quan trọng hàng đầu ảnh hưởng đến quyết định ứng tuyển, đàm phán, thậm chí là ở lại hay rời bỏ một công việc. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ sự khác biệt giữa lương Gross và lương NET – hai khái niệm rất dễ gây hiểu nhầm, đặc biệt với những người mới đi làm hoặc chuyển việc.
Cùng Nguồn lực Việt Mỹ tìm hiểu và phân biệt 2 loại lương này để bạn có thể tự tin thương lượng lương và hiểu rõ quyền lợi của mình nhé!
Lương Gross và lương NET là gì?
Khái niệm
Lương Gross là tổng thu nhập trước thuế – bao gồm lương cơ bản + phụ cấp + các khoản trợ cấp khác (nếu có). Đây là số tiền ghi trên hợp đồng lao động, nhưng chưa trừ bảo hiểm và thuế.
Lương NET là số tiền thực nhận, sau khi đã trừ hết các khoản như: BHXH, BHYT, BHTN, thuế TNCN…
Cách tính lương gross và NET
Lương Gross được tính bằng cách cộng tổng các thành phần trong hợp đồng lao động như lương cứng, phụ cấp, tiền thưởng, và các khoản khác – trước khi trừ các khoản như:
- Bảo hiểm bắt buộc (gồm bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp)
- Thuế thu nhập cá nhận
- Các khoản trừ bắt buộc theo quy định của pháp luật.
Lương NET được tính bằng lương Gross trừ đi các khoản sau:
- Bảo hiểm bắt buộc (gồm bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp)
- Thuế thu nhập cá nhận
- Các khoản trừ bắt buộc theo quy định của pháp luật
=> Do đó, số tiền bạn thực nhận hằng tháng từ công ty (lương NET) sẽ thấp hơn so với lương Gross.
Nên deal lương Gross hay lương NET khi đi làm?
Việc lựa chọn giữa lương Gross và lương NET phụ thuộc vào tình huống và sự thỏa thuận giữa bạn và nhà tuyển dụng. Mỗi loại lương sẽ có những ưu và nhược điểm riêng:
| Lương Gross | Lương NET | |
| Ưu điểm |
=> Công bằng và hợp pháp hơn nếu doanh nghiệp minh bạch về các khoản trừ |
=> Mang tính thương lượng cá nhân đơn giản hóa khi deal lương. |
| Nhược điểm | Cần tự tính toán để biết được mức thực nhận. | Thiếu minh bạch: Không biết lương thật là bao nhiêu
Doanh nghiệp có thể lợi dụng để trốn đóng các loại bảo hiểm bắt buộc => Có rủi ro nếu công ty không rõ ràng về các khoản thuế, bảo hiểm |
| Phổ biến | Phổ biến trong các công ty lớn, tập đoàn quốc tế | Thường dùng tại doanh nghiệp nhỏ hoặc trong thương lượng cá nhân |
| Ứng dụng | Thường được dùng để ký hợp đồng chính thức, rõ ràng nghĩa vụ & quyền lợi | Thường dùng trong giai đoạn deal lương nhanh hoặc công việc ngắn hạn |
Tại Việt Nam, thuế thu nhập cá nhân được tính trên lương Gross (sau khi trừ bảo hiểm và giảm trừ hợp pháp). Nếu chỉ giao kết bằng lương NET mà không minh bạch phần còn lại, sẽ:
- Gây khó khăn cho việc kê khai thuế
- Làm tăng rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp
- Và thiệt thòi quyền lợi bảo hiểm, chế độ cho nhân viên
Vì vậy, tại Nguồn lực Việt Mỹ – đơn vị quản lý nguồn nhân lực của ICA Holding Group, chúng tôi lựa chọn hình thức lương Gross để đảm bảo tính minh bạch, công bằng và tuân thủ đầy đủ các quy định về thuế, bảo hiểm và các phúc lợi liên quan. Đây cũng là cách để cả hai bên chủ động hơn trong việc quản lý thu nhập và quyền lợi dài hạn.
Những lưu ý khi thỏa thuận lương
Xem xét cách tính thuế và các khoản khấu trừ theo luật hiện hành
- Lương Gross là mức thu nhập tổng trước khi trừ bảo hiểm và thuế. Nếu đề xuất Gross, doanh nghiệp sẽ tự tính và minh bạch các khoản khấu trừ.
- Lương NET là số tiền thực nhận. Nếu bạn không rành về luật thuế và bảo hiểm, đề xuất lương NET sẽ giúp bạn dễ hình dung hơn thu nhập mỗi tháng.
Lưu ý: Ở Việt Nam, thuế TNCN được tính trên lương Gross, nên hiểu rõ cơ cấu tính sẽ giúp bạn tránh nhầm lẫn.
Ưu tiên sự rõ ràng và minh bạch của doanh nghiệp
- Nếu bạn đề xuất lương Gross, hãy yêu cầu nhân sự cung cấp bảng mô phỏng thu nhập (Gross – các khoản trừ = NET), để đảm bảo không có khoản nào bị “giấu nhẹm”.
- Nếu bạn đề xuất lương NET, cần hỏi kỹ:
- NET đã bao gồm phụ cấp, thưởng chưa?
- Ai chịu phần thuế và bảo hiểm?
Tốt nhất: Bạn nên tính toán được cả hai con số lương Gross & lương NET dù deal loại lương nào và yêu cầu thông tin minh bạch từ nhân sự công ty.
Xác định rõ các khoản phụ cấp và phúc lợi đi kèm
- Lương Gross có thể bao gồm hoặc không bao gồm phụ cấp, thưởng…
- Bạn cần làm rõ từng khoản thành phần của lương:
- Lương cơ bản
- Phụ cấp (ăn trưa, điện thoại, đi lại…)
- Thưởng (doanh số, hiệu suất…)
- BHXH, BHYT, BHTN
- Các phúc lợi khác
Kết luận
Hiểu rõ sự khác nhau giữa lương Gross và NET không chỉ giúp bạn đàm phán lương hiệu quả hơn, mà còn giúp bạn bảo vệ quyền lợi và lập kế hoạch tài chính cá nhân chính xác hơn. Đừng ngại hỏi nhân sự thật kỹ trước khi ký hợp đồng – vì tiền lương không chỉ là con số, mà còn là biểu hiện thực tế nhất giữa quyền lợi và trách nhiệm trong lao động.