Khi ký hợp đồng lao động, doanh nghiệp và người lao động sẽ thỏa thuận về các quyền lợi và chính sách phúc lợi, trong đó có quyền lợi tham gia bảo hiểm bắt buộc. Theo quy định hiện hành, mỗi tháng người lao động phải trích một phần thu nhập để đóng ba loại bảo hiểm bắt buộc gồm: bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp. Cùng Việt Mỹ tìm hiểu những loại bảo hiểm bắt buộc khi đi làm bạn phải đóng nhé!
Bảo hiểm bắt buộc là gì?
Bảo hiểm bắt buộc là hình thức bảo hiểm do pháp luật quy định, theo đó, khi ký hợp đồng lao động, người sử dụng lao động và người lao động phải tham gia với một mức phí tối thiểu theo quy định nhằm bảo vệ quyền lợi an sinh xã hội cho người lao động.
Các loại bảo hiểm bắt buộc phổ biến tại Việt Nam bao gồm:
- Bảo hiểm xã hội (BHXH)
- Bảo hiểm y tế (BHYT)
- Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN)
Bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một chính sách an sinh giúp người lao động được đảm bảo thu nhập khi gặp các rủi ro trong quá trình làm việc. Hàng tháng, ngay sau khi ký hợp đồng lao động với doanh nghiệp, người lao động sẽ trích một phần lương để đóng vào quỹ BHXH. Quỹ này sẽ chi trả quyền lợi cho người lao động trong các trường hợp như: ốm đau, tai nạn lao động, thai sản, nghỉ hưu hoặc mất việc do lý do sức khỏe.
Bảo hiểm xã hội có 2 loại chính:
- BHXH bắt buộc: áp dụng cho người lao động làm việc theo hợp đồng. Với hình thức này, người tham gia có thể tự lựa chọn mức tham gia phù hợp theo thu nhập của mình.
- BHXH tự nguyện: Là hình thức bảo hiểm xã hội được nhà nước tổ chức, áp dụng cho người không làm việc theo hợp đồng, tự đóng để hưởng lương hưu.
Bảo hiểm y tế
Bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm chăm sóc sức khỏe cộng đồng, giúp người tham gia được thanh toán chi phí khám chữa bệnh khi đi khám tại cơ sở y tế đúng tuyến.
Bảo hiểm y tế sẽ chi trả những trường hợp sau đây:
- Khám chữa bệnh đúng tuyến: Mức hưởng bảo hiểm y tế 80%,95% hoặc 100% tùy đối tượng.
- Khám chữa bệnh trái tuyến: Mức hưởng bao hiểm y tế bao gồm 40% chi phí nếu điều trí nội trú tại tuyến trung ương; 100% chi phí điều trị nội trú tại tuyến tỉnh; 100% chi phí điều trị tại tuyến huyện.
Bạn được tính là khám chữa bệnh đúng tuyến khi:
- Khám chữa bệnh đúng nơi đăng ký ban đầu
- Khám tại cơ sở cùng tuyến trong cùng tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương (tuyến xã hoặc tuyến quận/huyện)
- Người bệnh trong tình trạng cấp cứu được khám và điều trị tại bất kỳ cơ sở y tế nào trên toàn quốc
- Người bệnh được chuyển tuyến theo quy định chuyên môn, có giấy chuyển tuyến đúng mẫu từ cơ sở đăng ký ban đầu hoặc nơi điều trị hiện tại.
Bảo hiểm thất nghiệp
Bảo hiểm thất nghiệp là chế độ hỗ trợ người lao động khi mất việc làm thông qua trợ cấp hàng tháng theo quy định.
Cách tính bảo hiểm thất nghiệp:
- Bảo hiểm thất nghiệp sẽ phụ thuộc vào mức lương mà người lao động đóng bảo hiểm bắt buộc đóng lúc còn làm việc.
- Mức trợ cấp hàng tháng = mức lương đóng bảo hiểm bắt buộc bình quân 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp x 60% (không quá 5 lần mức lương cơ sở của người lao động).
Điều kiện nhận bảo hiểm thất nghiệp:
- Có tham gia bảo hiểm thất nghiệp ít nhất 12 tháng
- Thời gian hưởng bảo hiểm thất nghiệp chậm nhất trong vòng 24 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động.
- Đóng đủ từ 12 tháng đến 36 tháng ➝ Được hưởng 3 tháng trợ cấp. Sau đó, cứ mỗi thêm đủ 12 tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp ➝ Được cộng thêm 1 tháng trợ cấp
- Đã nghỉ việc đúng quy định, chưa tìm được việc mới sau 15 ngày.
Khi đi làm bạn phải chi trả bao nhiêu cho bảo hiểm bắt buộc hằng tháng?
Tỷ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc áp dụng từ năm 2022 và vẫn còn hiệu lực cho đến nay:
| Đối tượng | Bảo hiểm xã hội | Bảo hiểm y tế | Bảo hiểm thất nghiệp | Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp | Tổng cộng |
| Người lao động | 8% | 1.5% | 1% | – | 10.5% |
| Người sử dụng lao động | 17% bao gồm:
|
3% | 1% | 0.5% | 21.5% |
Mức lương làm căn cứ đóng bảo hiểm thường là mức lương ghi trên hợp đồng lao động, bao gồm:
- Lương cơ bản
- Phụ cấp cố định
- Các khoản bổ sung khác nếu thỏa điều kiện đóng
Lưu ý:
- Mức lương đóng BHXH tối thiểu là bằng mức lương tối thiểu vùng (hoặc lương cơ sở nếu là khối nhà nước)
- Mức lương đóng tối đa: không vượt quá 20 lần mức lương tối thiểu vùng đối với DN, hoặc 20 lần mức lương cơ sở đối với khu vực nhà nước.
Làm việc ở Việt Mỹ có được đóng đầy đủ bảo hiểm bắt buộc không?
Khi bạn ứng tuyển vào công ty cung ứng nguồn lực Việt Mỹ, bạn sẽ được tham gia đầy đủ các loại bảo hiểm bắt buộc theo quy định của pháp luật khi chính thức ký hợp đồng lao động và trở thành nhân viên chính thức, gồm:
- Bảo hiểm xã hội (BHXH) – đảm bảo quyền lợi khi nghỉ hưu, thai sản, ốm đau…
- Bảo hiểm y tế (BHYT) – hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế.
- Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) – hỗ trợ thu nhập khi mất việc và tìm việc mới.
Tất cả đều được trích theo tỷ lệ hợp lý từ lương và công ty sẽ đóng đầy đủ cho bạn theo đúng quy định của pháp luật.
Lưu ý những trường hợp không thuộc diện đóng bảo hiểm bắt buộc:
- Làm việc thử việc, thời vụ dưới 1 tháng, không ký hợp đồng lao động
- Làm cộng tác viên, freelancer, khoán việc
- Làm việc không nhận lương cố định hoặc không qua hợp đồng lao động
=> Trong những trường hợp này, bạn vẫn có thể tự nguyện tham gia BHXH/BHYT để bảo vệ bản thân, nhưng không nằm trong diện bắt buộc công ty phải đóng.
Làm sao kiểm tra được công ty có đóng bảo hiểm cho mình không?
Bạn có thể tự kiểm tra xem công ty bạn đang làm việc có đóng bảo hiểm bắt buộc cho bạn theo đúng luật hay không để chủ động bảo vệ quyền lợi của mình khi đi làm bằng cách:
- Cách 1: Kiểm tra qua ứng dụng VssID trên điện thoại
- Cách 2: Kiểm tra trực tiếp tại cơ quan Bảo hiểm xã hội
- Cách 3: Nhờ công ty (phòng nhân sự/kế toán) cung cấp thông tin
- Cách 4: Tra cứu trên website của BHXH Việt Nam
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào sau khi kiểm tra, bạn có thể liên hệ nhân sự công ty bạn đang làm việc để được hỗ trợ.
Lời kết
Bảo hiểm bắt buộc không chỉ là trách nhiệm pháp lý của người sử dụng lao động và người lao động, mà còn là công cụ bảo vệ thu nhập, sức khỏe và an sinh cho người lao động trong suốt quá trình làm việc và nghỉ hưu. Việc hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ trong từng loại bảo hiểm giúp người lao động chủ động hơn trong bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.