Chưa bao giờ câu hỏi “Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể thay thế người làm marketing?” lại được thảo luận sôi nổi đến vậy. Sự bùng nổ của các công cụ AI như ChatGPT, DeepSeek,… trong thời gian gần đây khiến người trong ngành vừa hào hứng với cơ hội, vừa lo lắng trước tương lai.
Những dòng tiêu đề gây áp lực như:
- “Ngày tàn nghề marketing”,
- “90% lao động lo sợ bị sa thải vì AI”,
- “Trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ viết content, chạy ads, lên kế hoạch thay con người?”
…xuất hiện ngày càng nhiều trên mạng xã hội và các trang tin.
Kết quả là gì?
- Người trẻ hoang mang trước ngưỡng cửa nghề nghiệp.
- Người đang làm nghề thì lo lắng không biết liệu mình có bị “đào thải” không.
- Và đáng tiếc hơn, không ít người hiểu sai về vai trò thật sự của người làm marketing – coi họ chỉ là “người viết caption”, “người chạy quảng cáo”, “những người làm công việc không mấy quan trọng” và giờ đây hoàn toàn có thể thay thế bằng AI.
Vậy, AI có thay thế con người được thật không? Hay chỉ là chúng ta đang hiểu sai mối quan hệ giữa người – nghề – và công nghệ?
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm được gì trong Marketing?
AI không còn là câu chuyện tương lai xa vời mà đã trở thành một phần cốt lõi trong hoạt động marketing hiện đại. AI thực sự đã và đang hỗ trợ những người làm nghề marketing ở nhiều mảng công việc khác nhau.
Nhờ sức mạnh tính toán và học máy, AI có thể đảm nhiệm những nhiệm vụ mà trước đây tốn rất nhiều thời gian của con người:
Tạo nội dung nhanh chóng
Chỉ với một vài dòng mô tả hoặc hướng dẫn đơn giản (prompt), AI có thể tạo ra nội dung hoàn chỉnh cho blog, bài đăng mạng xã hội, email marketing hay thậm chí cả kịch bản video.
Nhờ khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên và tối ưu hóa theo đối tượng người đọc, AI có thể gợi ý những ngôn từ phù hợp với giọng điệu, hành vi và cảm xúc của từng nhóm khách hàng.
Quan trọng hơn, toàn bộ quá trình này diễn ra chỉ trong vài giây đến vài phút, giúp người làm nội dung tăng tốc độ sản xuất gấp nhiều lần so với cách làm truyền thống. Đây chính là một trong những lý do khiến AI trở thành trợ thủ đắc lực cho đội ngũ marketing hiện đại.
Hỗ trợ lên các chiến dịch quảng cáo online và tối ưu chiến dịch
Không thể phủ nhận rằng AI là một công cụ xuất sắc trong việc phân tích dữ liệu và tối ưu hóa chiến dịch marketing. Nhờ khả năng xử lý dữ liệu lớn với tốc độ vượt trội, AI có thể nhanh chóng đưa ra gợi ý về:
- Nhắm mục tiêu khách hàng nào là hiệu quả
- Đặt mức giá thầu hợp lý cho mỗi lượt hiển thị (CPC/CPM)
- Lựa chọn nội dung quảng cáo phù hợp với từng phân khúc người dùng
Đặc biệt trong các chiến dịch quảng cáo trả phí (PPC, display ads, retargeting), AI giúp tiết kiệm thời gian, phát hiện mô hình hành vi người dùng và tự động hóa những điều chỉnh nhỏ để cải thiện hiệu suất quảng cáo.
Tự động hóa và chăm sóc khách hàng
AI đang góp phần tự động hóa nhiều tác vụ marketing lặp lại vốn tiêu tốn nhiều nhân lực và thời gian. Một ví dụ điển hình là: các công cụ thông minh hiện nay có thể tự động xác định thời điểm gửi thư/tin nhắn tối ưu, cá nhân hóa nội dung theo từng nhóm khách hàng, và thậm chí tự kiểm tra, lọc bỏ spam – những việc trước đây phải làm thủ công, tiêu tốn thời gian.
Bên cạnh đó, chatbot AI ngày càng phổ biến trong mảng dịch vụ khách hàng. Chúng có thể hoạt động 24/7 trên Facebook Messenger, website, ứng dụng chăm sóc khách hàng. Theo thống kê, 41% chatbot được doanh nghiệp sử dụng nhằm mục đích bán hàng, từ tư vấn sản phẩm đến xử lý phản hồi đơn hàng.
Điều ấn tượng là: chatbot AI ngày nay không còn khô khan như trước. Nhờ khả năng học sâu và xử lý ngôn ngữ tự nhiên, các chatbot hiện đại có thể giao tiếp với ngôn ngữ gần gũi hơn, thậm chí cung cấp thông tin chính xác hơn cả nhân viên nếu đã được huấn luyện đúng.
Chúng có thể:
- Trả lời câu hỏi thường gặp
- Hướng dẫn khách hàng lựa chọn sản phẩm/dịch vụ
- Xử lý các tình huống đơn giản như kiểm tra đơn, hủy đặt lịch, khiếu nại cơ bản
Tất cả những điều đó giúp doanh nghiệp giải phóng nhân sự khỏi những tác vụ lặp lại và dành nguồn nhân lực cho những phần việc chiến lược hơn – nơi sự thấu hiểu con người vẫn là không thể thay thế.
Vậy nếu AI làm được “nhiều thứ hay ho” như vậy, thì marketer có còn đất dụng võ trong doanh nghiệp hay không?
Trí tuệ nhân tạo (AI) chưa làm được gì trong Marketing?
Dù thông minh đến đâu, AI vẫn là sản phẩm của lập trình do con người tạo ra và sử dụng dữ liệu từ kiến thức của con người tổng hợp trong quá khứ. Có những yếu tố con người làm tốt hơn hẳn AI, ít nhất là ở thời điểm hiện tại.
Sáng tạo đột phá và tư duy chiến lược
AI học từ dữ liệu có sẵn và giỏi truy xuất dữ liệu và tối ưu lại từ những dữ liệu sẵn có, nhưng để nghĩ ra ý tưởng marketing mới mẻ, độc đáo thì AI còn kém xa con người. Các thuật toán chỉ biết dựa trên thông tin đã được huấn luyện, nên rất khó tự nảy sinh sáng kiến hoàn toàn mới.
Trong khi đó, những chiến dịch marketing xuất sắc thường đến từ óc sáng tạo và sự hiểu biết tinh tế về văn hóa, xu hướng – những điều mà chỉ bộ óc con người mới làm được.
Tương tự, khả năng tư duy chiến lược tổng thể và nhìn ra bức tranh lớn của thị trường đòi hỏi trải nghiệm và trực giác của người làm marketing, đây chính là “nghệ thuật làm Marketing” thứ mà AI hiện nay không có.
Trí tuệ cảm xúc và sự thấu hiểu con người
Nghề Marketing cuối cùng là làm Marketing cho con người và vì con người. Ngoài kiến thức, người làm Marketing cần có tư duy tạo nên giá trị xuất phát từ sự thấu hiểu tâm lý, nhu cầu và cảm xúc của khách hàng.
Những cuộc hội thoại mà nhiều người cho rằng là “đang nói chuyện”, “đang giao tiếp” với AI thực tế chỉ là “mô phỏng” ngôn ngữ, giọng điệu của con người, không thật sự có “cảm xúc” được như con người. Điều này dễ dẫn đến các thông điệp thiếu tinh tế hoặc lệch tông nếu phó mặc cho máy móc mà xem nhẹ sự có mặt của con người.
Khi làm Marketing, chúng ta cần nhớ rằng sự tin tưởng giữa thương hiệu và khách hàng được xây dựng qua thời gian bởi uy tín và cảm xúc – AI không thể tự tạo ra sự gắn kết lòng tin ấy như một người Marketing biết lắng nghe và tương tác chân thành.
AI cần sự hướng dẫn và giám sát của con người
Các thuật toán AI không phân biệt được đúng sai về mặt đạo đức hay pháp lý nếu không được lập trình để tránh. Trong marketing, điều này có nghĩa là AI có thể vô tình vi phạm các chuẩn mực đạo đức hoặc quy định riêng tư nếu tự động hóa hoàn toàn việc cá nhân hóa hay nhắm mục tiêu khách hàng.
Ví dụ, AI có thể chọn cách gửi quá nhiều email quảng cáo đến một nhóm khách hàng vì thấy họ hay tương tác – nhưng con người hiểu rằng làm vậy dễ gây phản cảm và vi phạm quy tắc tôn trọng khách hàng.
Do đó, sự giám sát của con người là bắt buộc để đảm bảo chiến dịch do AI chạy vẫn đúng định hướng và chuẩn mực, tránh các rủi ro như nội dung sai lệch hoặc làm mất lòng tin khách hàng.
Khả năng thích nghi và cân bằng
Thị trường và hành vi người tiêu dùng có thể thay đổi đột ngột (ví dụ xu hướng mới nổi lên, khủng hoảng xã hội xảy ra ảnh hưởng tâm lý mua sắm…). Trong khi đó, AI chỉ có thể phản ứng trong phạm vi dữ liệu mà nó đã được huấn luyện, nên khi gặp biến động mới, AI khó thích nghi nhanh.
Ngược lại, người làm marketing có thể nhanh chóng nhận ra sự thay đổi và điều chỉnh chiến lược cho phù hợp. Trong ngắn hạn, AI chưa theo kịp con người về khoản linh hoạt và ứng biến.
Ngoài ra, AI thiếu cái nhìn đa chiều: nó tối ưu một mục tiêu được giao (như tăng click quảng cáo) nhưng có thể bỏ qua những hệ quả khác (như tác động lâu dài đến hình ảnh thương hiệu). Con người với tư duy tổng hợp sẽ cân bằng các yếu tố này tốt hơn.
Người làm Marketing làm gì để không bị thay thế?
AI sẽ không thể thay thế con người nhưng sẽ thay thế người chỉ biết dậm chân tại chỗ. Điều này có nghĩa là người làm Marketing cần chủ động học hỏi và cộng tác với AI thay vì sợ hãi nó.
Thành thạo công nghệ AI
Trước tiên, người làm Marketing cần trang bị cho mình kiến thức và kỹ năng sử dụng các công cụ AI trong marketing. Biết cách khai thác AI sẽ giúp tăng hiệu suất công việc lên gấp nhiều lần; thực tế cho thấy nhân sự dùng thành thạo AI có thể nâng chất lượng và tốc độ làm việc lên gấp 2 đến 5 lần tùy vào khả năng ứng dụng.
Ngày nay, các nhà tuyển dụng chuyên nghiệp cũng đánh giá cao ứng viên có kỹ năng AI và coi đó là “điểm cộng” lớn khi tuyển dụng. Do đó, hãy tích cực khám phá những công cụ AI hỗ trợ viết content, phân tích dữ liệu, quản lý chiến dịch, lập trình… để không bị tụt hậu.
Thành thạo công nghệ AI khác với phụ thuộc nó, sử dụng AI như một câu cụ sẽ biến ý tưởng, sáng tạo của bạn nhanh chóng trở thành sản phẩm hơn. Một số chuyên gia đã khẳng định rằng, phụ thuộc AI sẽ bị đào thải nhưng thành thạo AI sẽ giúp người làm Marketing có nhiều cơ hội thăng tiến và thu nhập cao hơn trong tương lai gần.
Tư duy phản biện và sáng tạo vượt xa khuôn mẫu
Trong thời đại mà AI có thể tạo ra vô số nội dung na ná nhau, người làm marketing càng phải rèn luyện khả năng sáng tạo khác biệt, tư duy phản biện và nhìn nhận vấn đề trên nhiều khía cạnh khác nhau.
Kỹ năng quan trọng khi sử dụng AI là biết đặt câu hỏi đúng cho AI và biết cách đánh giá, chỉnh sửa đầu ra của AI dựa trên kinh nghiệm chuyên môn của mình.
Người làm Marketing thực sự sẽ không copy-paste vô tội vạ từ AI, mà họ dùng kết quả AI như nguyên liệu thô, rồi nhào nặn thành thông điệp tinh tế, phù hợp với khách hàng của mình. Hãy luôn đảm bảo tiếng nói thương hiệu và ý tưởng chiến dịch có dấu ấn sáng tạo của con người – đó là thứ khiến bạn khác biệt so với nội dung do AI tạo ra hàng loạt.
Hiểu rõ khách hàng và xây dựng kết nối với họ
Như đã phân tích, yếu tố con người trong marketing nằm ở chỗ thấu hiểu tâm lý khách hàng và tạo dựng mối quan hệ. Vì vậy, bạn nên trau dồi các kỹ năng nghiên cứu khách hàng, nắm bắt insight và xu hướng văn hóa xã hội.
Hãy trở thành người kể chuyện thương hiệu (storyteller) mát tay, biết cách tạo nội dung chạm đến cảm xúc và lấy con người làm trung tâm. Đây là những điều mà AI không tự làm được nếu thiếu dữ liệu đầu vào từ con người.
Ngoài ra, đừng quên rèn luyện kỹ năng giao tiếp và tương tác – không chỉ giao tiếp với khách hàng mà còn với đồng nghiệp, đối tác. Khả năng làm việc nhóm, trình bày ý tưởng, đàm phán, xây dựng quan hệ… vì đây là những thế mạnh thuần con người giúp bạn luôn có chỗ đứng.
Khi khách hàng cần tư vấn giải pháp phù hợp, họ vẫn muốn nói chuyện với một chuyên gia bằng xương bằng thịt hơn là chatbot vô tri. Do đó, hãy giữ vững vai trò người kết nối giữa công ty và khách hàng – vai trò này khó có AI nào thay thế nếu bạn làm tốt.
Liên tục học hỏi và thích ứng với sự phát triển
Cuối cùng, dù ở thời đại công nghệ nào, điều quan trọng nhất của một con người là tinh thần học hỏi suốt đời. Năng lực học tập, chấp nhận cái mới và tinh thần phát triển giúp con người tiến xa hơn trong nhiều lĩnh vực không chỉ riêng gì Marketing.
Công nghệ AI phát triển rất nhanh, đồng nghĩa với việc xu hướng marketing cũng thay đổi liên tục. Một người làm Marketing muốn không bị lỗi thời phải luôn cập nhật kiến thức mới, từ kiến thức chuyên môn ngành cho đến cách ứng dụngcác công cụ công nghệ mới.
Sự linh hoạt và sẵn sàng thích ứng sẽ giúp bạn đi trước AI một bước – thay vì sợ bị thay thế, bạn sẽ là người hướng dẫn và kiểm soát AI. Như câu nói “bạn chính là trí thông minh đằng sau AI”, cách bạn ứng dụng AI sẽ quyết định bạn tạo ra giá trị khác biệt ra sao so với người khác.
Trong tuyển dụng, người làm Marketing biết kết hợp hiểu biết công nghệ với kinh nghiệm marketing sẽ trở thành “phiên bản nâng cấp” vô cùng đáng giá trong mắt nhà tuyển dụng cũng như khách hàng.
Kết luận
Tóm lại, trí tuệ nhân tạo (AI) vẫn không thể thay thế được “chất con người” trong marketing. Những phán đoán, sáng tạo và đồng cảm của con người là độc nhất vô nhị và AI không thể sao chép y hệt được. AI giỏi về tốc độ và hiệu quả, nhưng vai trò của con người là định hướng chiến lược, kiểm soát thông điệp và tạo ra kết nối cảm xúc. Công nghệ dù tối tân đến đâu cũng chỉ là công cụ – nếu thiếu bàn tay và khối óc con người dẫn dắt, chiến dịch và công việc marketing khó lòng đạt thành công trọn vẹn.